Een korte clip als begeleiding bij de gelijknamige lezing Faith In the (he)art tijdens de opening van de expositie From Psychedelic To The Vatican, 22 september in de Statenzaal, Zwolle. Deze lezing heb ik gegeven op verzoek van Margin Art om te reflecteren op de rol van de kunstenaar in de 21e eeuw.
(Eng) A short clip to support my Faith In (he)art lecture during the opening of the exhibition From Psychedelic To The Vatican, 22 september at the Statenzaal, Zwolle. I wrote this lecture on request of Marin Art with main topic; the role of artist in the 21 century. The lecture is in dutch.
Concept Marit Otto; beeldbewerking & editing is gedaan door Rink Hamstra
De lezing zelf haakt aan en gaat dieper in op de clip en kunt u hieronder lezen:
Faith in (he)art
De derde track in de video is het nummer ‘Corporate Canibal van Grace Jones is in eigen beheer gemaakt er zijn geen concessies gedaan. De tekst is filosofisch met hier en daar een bijna religieuze ondertoon. Niet God voert hier de boventoon maar the Corporate cannibal… misschien obscuur, beetje bizar maar het grootste ingrediënt is pure liefde en de uitkomst is kunst.
Dan volgt er een muziek collage van hedendaagse popcultuur die goed laat zien wat je overhoudt als geld en roem zelf het onderliggende motief is
Het gaat niet over mooi of lelijk, het hoeft niet eens over smaak te gaan Wat er naar mijn idee toe doet in kunst is een zekere mate van eerlijkheid, kwaliteit, originaliteit en uniciteit. Dat is de waterscheiding tussen kunst en de smaak van de massa. Het mag er overigens allebei zijn maar het een lijkt nu wat overschaduwd door het ander.
Nu heb ik muziek als insteek gekozen, misschien wel omdat muziek direct en duidelijk met het hart communiceert. En het hart liegt niet.
Ook al ben ik een visueel-beeldend kunstenaar voor mij lopen alle creatieve lijnen door elkaar. Je wel of niet je ergens in uit kunnen drukken heeft meer te maken met de beheersing van een medium dan met de verschillende uitingsvormen. In mijn beleving hebben bijna alle creatieve in basis de zelfde denk processen met verschillende uitkomsten als resultaat. Een creatief onderscheid zich wel van de niet – creatief. Techniek is te overwinnen maar visie, autonomie, fantasie en vindingrijkheid heb je of je hebt het niet.
Dan heb je nog het onderscheid tussen toegepaste commerciële creatieve en autonome kunstenaars.
De laatste groep, daar behoor ik toe. Niet dat ik mezelf onaangepast vind maar ik denk wel dat ik afwijkend denk en werk. Dat ik een ander verhaal te vertellen heb. Ik voel urgentie bij elk schilderij dat nog gemaakt moet worden. Voor mij is mijn werk, zuurstof voor mijn hoofd en voor mijn hart. Een bijna religieuze ervaring dus.
In de wereld van de kunst voel ik me thuis omdat ik die taal begrijp en tot het diepste van mijn wezen voel dat een wereld zonder kunst, filosofie, en toe maar; zingeving, maar met mensen, en uitsluitend commercie, een naargeestige samenleving zou zijn.
In onze tijd krijgt het geld gedreven denken de meeste ruimte. Men vindt dat een goed product zich zelf verkoopt. Iets wat zich niet makkelijk verkoopt is geen goed product.
Deze commerciële manier van denken staat eigenlijk haaks op dat gene waar filosofen, denkers en geestelijken voor staan of hebben gestaan.
Dat brengt me bij de volgende vraag:
Zingeving, verdieping, filosofie, verwondering, wat doet dat er eigenlijk toe? Wat koop je er voor?
Ik ben zelf niet religieus noch religieus opgevoed. Eerder het tegengestelde. Ik heb er wel veel over nagedacht want of ik wil of niet, er huist een filosoof in mij. Die filosoof vraagt zich vaak af; waarheen, waarvoor en waarom. Mijn probleem met het geloof is dat het voor mij ten dele te ongeloofwaardig is, vaak te dogmatisch is, en de enige waarheid claimt.
Daarnaast kan ik nog een hele waslijst aan redenen noemen die me bij de kerk weghouden, maar wat ik prachtig vind aan geloof, elk geloof, is dat het je iets mee geeft over iets wat groter is dan jij zelf. Het richting geeft en ruimte voor compassie. Het is er ook op gericht om je tot introspectie aan te zetten. Dit geld overigens ook voor filosofie zelf. Ik houdt persoonlijk meer van filosofie dan van de kerk.
Onze wereld staat bol van geloofsstrijd maar voor intrinsieke introverte beleving is niet zo heel veel ruimte. Omdat alles extravert is, alles gedeeld moet worden en alles op moet vallen lijken we soms wel te leven in een geloopte 24 -7 trailerfilm van ons eigen leven of wat we willen dat andere denken dat ons eigen leven is.
Alles strijd om aandacht. De fysieke wereld gaat gebukt onder de mensheid met al haar pretenties. Flora en fauna decimeren en muteren sneller dan het licht .
Om Nostradamus maar even aan te halen. Is het einde der tijden hier? Zouden we niet beter even stil kunnen staan? Nee, we rennen, nee scheuren op hoge snelheid verder met de voortekenen van de Apocalyps op onze hielen. We consumeren ons een extra slag in de rondte, we vreten kaal want onze honger is niet te stillen. We leven in een extreme snel veranderende wereld. Waar soms alles om bits, bytes, bitches en monnies lijkt te draaien.
Dan de vraag te stellen; hoe belangrijk is kunst in de 21e eeuw? Is het eigenlijk beantwoorden.
Kunst is een beroepsgroep waarbij autonomie, het zelf denken tot de kern van de bezigheden behoort. Deze autonomie, eigenwijsheid, tegendraadsheid en het vermogen te visualiseren maakt kunst broodnodig in deze wereld. Het is nodig om tegenwicht te blijven bieden, het is nodig om te verstillen, of juist te activeren, af te schrikken of te behagen, tot nadenken aanzetten of simpelweg gelukkig te maken.. Kunst (en filosofie) kan en moet verwonderen, beroeren, schuren, schreeuwen, raken, afschuwen, confronteren opdat wij nooit zullen afstompen.
Amen.